DOHA: Dalam soal percampuran politik dan agama, Sheikh Ahmad Mouaz al-Khatib, pemimpin baru pakatan pembangkang Syria mempunyai pepatahnya sendiri: "Ia adalah lebih baik untuk agama mencapai seseorang yang mempunyai kedudukan, daripada seseorang yang beragama mencapai kedudukan. "
Ahad dua minggu lalu, Khatib, seorang imam, penulis dan aktivis, telah dipilih untuk mengetuai Pakatan Kebangsaan Syria, kumpulan pembangkang yang baru bersatu bertujuan menggulingkan Presiden Bashar al-Assad.
Seorang bekas jurutera yang menghabiskan puluhan tahun dekad bekerja sebagai Imam di masjid-masjid di seluruh Damsyik, termasuk masjid berprestij, Masjid Umayyah, Khatib telah menyeru masyarakat antarabangsa untuk menyokong revolusi anti-Assad.
Walaupun tokoh agama lain menyokong kerajaan Assad, Khatib adalah antara mereka yang pertama untuk mengumumkan sokongan bagi revolusi berkenaan.
"Ia seperti satu suntikan keyakinan telah disuntik ke rakyat Syria selepas beliau diumumkan sebagai ketua Pakatan Kebangsaan Syria," kata Maha, seorang aktivis pembangkang di Homs yang tidak memberi nama penuh beliau kerana takut dikenakan tindakan. "Kami akhirnya mempunyai seseorang yang benar-benar mewakili kami dan mewakili semangat revolusi."
Bercakap untuk kebebasan
Hanya 20 hari selepas meletusnya protes anti-rejim di seluruh negara pada 15 Mac, 2011, Khatib telah dilihat di pinggir bandar Damsyik, Douma, di pengebumian seorang penunjuk perasaan anti-kerajaan yang dibunuh oleh pasukan keselamatan.
"Kami bercakap untuk kebebasan setiap manusia di negara ini, untuk setiap Ahlus Sunnah wal Jamaah, Alawiah, Ismailiah, Kristian, bagi setiap Arab dan setia Kurd," ucap beliau pada hari tersebut di atas sebuah platform yang tinggi.
Penunjuk perasaan di pengebumian berkenaan memberi tindak balas dengan bersorak: "Orang-orang Syria adalah satu."
Dua hari berikutnya, Khatib di pengebumian penunjuk perasaan lain yang terbunuh di pinggir bandar Damsyik, Madimiyyah.
"Mereka yang bebas merasakan kesakitan orang lain, menijwai perasaan mereka, menangis dengan mereka dan menuntut hak mereka," katanya kepada mereka yang sedang berkabung di Madimiyyah.
Khatib telah ditangkap beberapa kali kerana penglibatan beliau dalam gerakan, termasuk pemenjaraan yang terbaru pada bulan April 2012.
Dalam satu temu bual dengan Al Jazeera Ogos lalu, Khatib berkata bahawa seorang ahli dalam lingkungan kecil Assad telah menghubungi beliau pada bulan Februari untuk meminta beliau tampil dengan inisiatif untuk menamatkan pertumpahan darah di negara ini kerana "kapal sedang karam dan kita semua berada di dalamnya".
Khatib berkata pegawai-pegawai kerajaan memberinya jaminan dan "ruang kebebasan" untuk menghubungi tokoh pembangkang dan mencadangkan draf inisiatif. Tetapi sebaik sahaja selepas beliau mengemukakan draf itu, yang memanggil untuk peralihan kuasa yang lancar, Khatib telah ditahan selama 11 hari. Dia melarikan diri ke Kaherah, Mesir, sejurus beliau dibebaskan dari penjara.
Ibrahim al-Assil, seorang penyelidik Syria berusia 28 tahun, yang menghadiri masjid di tempat Khatib mengajar berkata: "Menggunakan platform masjid, Khatib sentiasa mengkritik kesilapan rejim, beliau enggan menjadi seorang yang hipokrit dan memuji presiden dan enggan untuk membaca ucapan yang disediakan untuknya oleh pegawai-pegawai kerajaan. "
Khatib telah dipindahkan dari satu masjid ke masjid yang lain di Damsyik, sehingga pegawai rejim mengharamkan beliau daripada mengajar pada tahun 1994.
Pada tahun 2003, pihak berkuasa mengharamkan abangnya dari mengajar, dipercayai kerana dia adalah pengkritik lantang pilihan raya parlimen dan pencerobohan AS ke atas Iraq.
"Saya melihat Sheikh Mouaz Khatib membantah berseorangan di Masjid al-Huda. Beliau mempunyai kertas yang tergantung di dadanya dan satu lagi yang di belakangnya yang tertulis 'Kenapa mengharamkan abang saya, Menteri khazanah?'," ujar Assil.
"Ini adalah kali pertama dalam hidup saya untuk melihat protes di Syria."
Perjuangan untuk kebebasan bersama-sama pendekatan seorang beliau menjadikan beliau seorang tokoh yang popular dalam kalangan kebanyakan rakyat Syriak. Beliau telah menulis puluhan buku dan artikel mengenai agama dan masyarakat, menyokong kesaksamaan antara lelaki dan wanita, hak minoriti dan kemajmukan politik.
Sikap terpuji
"Saya mengenali beliau secara peribadi selama dua puluh tahun. Saya selalu menghadiri khutbah Jumaat beliau di masjid dengan kawan-kawan saya di Universiti Damsyik, kami semua liberal tetapi sangat berbangga dengan Islam dan mendapati beliau seorang tokoh yang bagus. Dia sangat berfikiran terbuka dan bersedia untuk bercakap dengan kami tentang apa-apa perkara, "ujar Rim Turkmani, astrofizik kelahiran Syria di Imperial College London" Sikap beliau terhadap wanita juga adalah sangat terpuji."
Khatib Adalah seorang yang merendah diri, ujar Assil. "Apabila kami melawat beliau di rumahnya, dia pasti akan melayan kami."
"Saya tidak suka memuja seseorang individu, tetapi beliau adalah seorang yang benar-benar istimewa."
Khatib mampu menjadi seorang tokoh konsensus dalam kalangan pembangkang. Tetapi beberapa pihak di Syria melihat kekurangan pengalaman politik beliau sebagai satu masalah. Pihak yang lain pula berpendapat pemilihan tokoh agama untuk memimpin Pakatan Kebangsaan Syria adalah tidak sesuai.
"Walaupun Sheikh Mouaz adalah seorang yang luar biasa, saya tidak fikir seorang pendakwah agama perlu terlibat dalam politik. Kami mahu mengekalkan sifat sekular Syria dan membina sebuah negeri sivil, di mana politik dan agama adalah berasingan, "ujar Randa, seorang aktivis dari Damsyik Syria.
Tetapi Fadi Salem, seorang penyelidik Syria yang berpangkalan di Dubai melihat Khatib sebagai "Islamis moderat" yang mempunyai banyak sokongan dalam kalangan konservatif Ahlus Sunnah wal Jamaah di bandar. Dia mampu menjadi tokoh untuk menangani ekstremisme.
"Rakyat Syria kini mempunyai pemimpin yang berkarisma dan berwibawa untuk berbincang dengan revolusioner, termasuk pejuang pembangkang, berlawanan dengan demagog yang sentiasa dahagakan darah," kata Salem.
Kemahiran pemimpin baru ini akan diuji serta-merta, dengan dia cuba mengemudi pihak asing dan domestik yang berkepentingan yang meminta membentuk masa depan Syria, Salem katanya.
Ramai rakyat Syria yang takut bahawa Khatib mungkin kehilangan legitimasi beliau dalam kalangan rakyat Syria jika keadaan buntu dengan pihak tentera berterusan dan bantuan antarabangsa tidak tiba.
"Mouaz Khatib adalah bunga. Saya takut ia ditanam dalam tanah yang masin, "tweet Ahmad Bakdash, seorang blogger Syria,.
Tetapi Khatib dengan terus terang memberitahu rakyat Syria Jumaat lalu: "Jika anda mendapati saya berbuat kebaikan maka bantulah saya, dan jika anda mendapati saya berbuat kejahatan maka pecatlah saya." (aljazeera.com)
